ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ ΣΕ ΤΡΑΠΕΖΕΣ: Οδηγίες και Νόμοι για Εγγύηση καταθέσεων

Εν μέσω της διεθνούς οικονομικής κρίσης φρόνιμο είναι όσοι έχουν καταθέσεις σε τράπεζες να τις διαχωρίσουν σε μερίδια των 20.000 ευρώ ή μικρότερα και να τις τοποθετήσουν σε διαφορετική τράπεζα (όχι διαφορετικό λογαριασμό στην ίδια τράπεζα).
Η ελληνική νομοθεσία, προβλέπει ότι ακόμη και σε περίπτωση που καταρρεύσει μια τράπεζα στην Ελλάδα, ο καταθέτης θα αποζημιωθεί για κατάθεση μέχρι το ύψος των 20.000 ευρώ., από το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων (ΤΕΚ) -ένα νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, στου οποίου το μετοχικό κεφάλαιο συμμτέχουν κατά 60% η Τράπεζα της Ελλάδος και κατά 40% η Ενωση Ελληνικών Τραπεζών.......
Το όριο αυτό ισχύει ανά τράπεζα και όχι ανά λογαριασμό. Ετσι, αν κάποιος έχει δύο λογαριασμούς των 20.000 ευρώ στην ίδια τράπεζα, είναι εξασφαλισμένος μόνο για τις 20.000 ευρώ. Αντίθετα, αυτός που έχει από 20.000 ευρώ σε δύο τράπεζες, είναι εξασφαλισμένος για το σύνολο του ποσού.

Το ανώτατο όριο κάλυψης που προβλέπεται για κάθε καταθέτη, αφού ληφθεί υπόψη το σύνολο των καταθέσεών του σε ένα πιστωτικό ίδρυμα και συμψηφιστούν οι υποχρεώσεις του προς αυτό,είναι 20.000 ευρώ. Το ποσό αυτό καταβάλλεται ως αποζημίωση σε κάθε καταθέτη, ανεξάρτητα από τον αριθμό των λογαριασμών, το νόμισμα ή τη χώρα λειτουργίας του υποκαταστήματος του πιστωτικού ιδρύματος στο οποίο τηρείται η κατάθεση. Με απλά λόγια όταν κάποιος έχει καταθέσεις 18.000 ευρώ σε μια τράπεζα που χρεωκοπεί λαμβάνει και τις 18.000 δηλαδή όλο το ποσόν. Κάποιος που έχει 50.000 ευρώ θα λάβει 20.000 ευρώ και για τα υπόλοιπα θα περιμένει τα αποτελέσματα της εκκαθάρισης.
Όσον αφορά κοινούς λογαριασμούς που έχουν ανοιχθεί στο όνομα δύο ή περισσότερων προσώπων, το τμήμα που αναλογεί σε κάθε καταθέτη θεωρείται χωριστή κατάθεση και καλύπτεται μέχρι το όριο των 20.000 ευρώ. Οι αποζημιώσεις που καταβάλλονται στους δικαιούχους δεν υπόκεινται σε κανενός είδους φόρο, τέλος ή εισφορά. Στο ΤΕΚ συμμετέχουν όλες οι τράπεζες ακόμη και οι συνεταιριστικές.
Τα δάνεια των πελατών μιας τράπεζας σε περίπτωση χρεωκοπίας της, εισπράττονται από τον εκκαθαριστή. Αν αυτό είναι καθησυχαστικό, το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων έχει χρειαστεί να παρέμβει μόνο μια φορά από την ίδρυσή του και να ενεργοποιήσει της διαδικασία καταβολής αποζημίωσης στους καταθέτες της Αραβοελληνικής τράπεζας, η οποία τέθηκε σε εκκαθάριση το 1994. Το σύνολο των διαθέσιμων και άμεσα ρευστοποιήσιμων κεφαλαίων του ΤΕΚ, στο τέλος του 2007, ήταν 940,3 εκατ. ευρώ.

• Στον αντίποδα, καμία κάλυψη δεν έχουν όσοι έχουν ασφαλιστήρια συμβόλαια ζωής και συντάξεων στην περίπτωση που πτωχεύσει η ασφαλιστική εταιρεία με την οποία συνεργάζονται. Και αυτό γιατί οι περιπτώσεις αυτές δεν καλύπτονται από το Ταμείο που υπάρχει για τις ασφάλειες αυτοκινήτων.
• Πλήρως εκτεθειμένοι παράλληλα είναι και όσοι έχουν επενδύσει σε μετοχές, καθώς η αξία του χαρτοφυλακίου τους μπορεί να μηδενιστεί αν οι εταιρείες στις οποίες έχουν επενδύσει πτωχεύσουν ή σταματήσει η διαπραγμάτευσή τους στο Χρηματιστήριο.
• Περισσότερο περίπλοκη είναι η κατάσταση στην περίπτωση επενδύσεων σε ομόλογα, καθώς εκεί οι εξελίξεις εξαρτώνται από τον εκδότη της ομολογίας. Στην περίπτωση που πρόκειται για κρατικά ομόλογα, είτε της Ελλάδας είτε κάποιας άλλης χώρας, πρέπει το κράτος-εκδότης να κηρύξει πτώχευση, ενώ ακόμα και σε αυτή την περίπτωση συνήθως την έκδοση εγγυάται και κάποια άλλη πιστωτική οντότητα, που αναλαμβάνει να καλύψει μέρος της αξίας της επένδυσης.
• Στην περίπτωση όμως που πρόκειται για ομόλογα επιχειρήσεων ή ακόμα και τραπεζών, αν ο εκδότης πτωχεύσει- όπως συνέβη στην περίπτωση της Lehman Βrothers- ο κάτοχος των χρεογράφων είτε χάνει εξ ολοκλήρου τα χρήματά του, είτε, αν υπάρχει και κάποιος άλλος εγγυητής, εισπράττει ένα κομμάτι της επένδυσης, αφού εκποιηθούν τα περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας.
• Αν οι καταθέσεις σας είναι σε κοινοτικό νόμισμα, σας παρέχεται η ελάχιστη εγγύηση ότι, σε περίπτωση αφερεγγυότητας της τράπεζας, επιστρέφονται, ανά καταθέτη και σύμφωνα με ορισμένες διαδικασίες, τουλάχιστον 20.000 ευρώ.

ΕΓΓΡΑΦΑ ΑΝΑΦΟΡΑΣ

• Οδηγία 94/19/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 30ής Μαΐου 1994 περί των συστημάτων εγγύησης των καταθέσεων (δημοσιεύθηκε στη Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων αριθ. L 135, 30.5.1994, σ. 5).
• Οδηγία 2005/60/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Οκτωβρίου 2005, σχετικά με την πρόληψη της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας (δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης αριθ. L 309, 25.11.2005, σ.15-36).