ΥΠΕΡΧΡΕΩΜΕΝΑ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ: Οδηγός για «κούρεμα» των δανείων

Τα σημεία - κλειδιά για να μην απορριφθούν οι αιτήσεις των δανειοληπτών από τα ειρηνοδικεία. Πότε μπορεί να γίνει και δεύτερη προσφυγή για μείωση του χρέους

Ο νόμος προστατεύει υποχρεωτικά την κύρια οικία του οφειλέτη αλλά όχι την εξοχική

Πέντε είναι τα «κλειδιά» τα οποία πρέπει να προσέξουν οι δανειολήπτες πριν καταθέσουν στα ειρηνοδικεία τις αιτήσεις τους για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, έτσι ώστε να ......
βγουν ευνοημένοι από τον δικαστικό αγώνα τους. Αλλιώς... θα πάνε για μαλλί, χωρίς να βγουν με «κουρεμένο» χρέος.
Αυτά είναι η μη μεταβίβαση περιουσιακών στοιχείων τρία χρόνια πριν, η μη ύπαρξη άλλης περιουσίας πλην της κύριας κατοικίας και η μη εμπορική ιδιότητα. Επίσης οι ξεχωριστές αιτήσεις που πρέπει να υποβάλλουν στο δικαστήριο οι συνοφειλέτες σύζυγοι αλλά και οι εγγυητές των δανείων, ακόμα και αν έχει δικαιωθεί ο κύριος οφειλέτης!
Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από τις σχετικές αποφάσεις που εκδίδονται και οι οποίες δεν είναι πάντα σωτήριες για τον καταναλωτή.
Σε αρκετές περιπτώσεις οι αποφάσεις για ρύθμιση, διαγραφή ή μείωση του χρέους είναι απορριπτικές, με αποτέλεσμα να επιστρέφει δριμύτερος ο εφιάλτης από τις συνέπειες των ληξιπρόθεσμων οφειλών στις τράπεζες.
Ωστόσο, αυτή η κατάσταση μπορεί να αποφευχθεί αν οι δανειολήπτες πριν προσφύγουν στα ειρηνοδικεία προσέξουν πέντε σημεία πάνω στα οποία βασίζονται οι απορριπτικές αποφάσεις για «κούρεμα» χρέους ή ρυθμίσεις οφειλών.

Ετσι μ΄ αυτό τον τρόπο οι καταναλωτές -ακόμα και αν έχουν ήδη μια απορριπτική απόφαση- μπορούν να επανέλθουν καταθέτοντας μία δεύτερη αίτηση, πιο επαρκή, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο που υπάρχει για τις περιουσίες τους. Το σίγουρο είναι -όπως λένε οι ειδικοί- ότι οι δανειολήπτες δεν πρέπει να μένουν αδρανείς στο πρόβλημα.
Μεταβιβάσεις, εξοχικά, εμπορική ιδιότητα
Τι πρέπει να προσέξουν οι οφειλέτες
Σύμφωνα με πρόσφατες δικαστικές αποφάσεις, τα σημεία που θα πρέπει να προσέξουν οι δανειολήπτες είναι τα εξής:
1 ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΕΙΣ: Δεν πρέπει να γίνεται από τον οφειλέτη μεταβίβαση της περιουσίας του (δωρεά ή γονική παροχή) μέσα στην τελευταία τριετία πριν από την κατάθεση της αίτησης για ρύθμιση του χρέους του. Χαρακτηριστική είναι η (υπ' αριθμόν 10/2011) απόφαση του Ειρηνοδικείου Θηβών, όπου οι ληξιπρόθεσμες οφειλές της αιτούσας στις τράπεζες έφταναν το συνολικό ποσό των 67.000 ευρώ. Η απόφαση του δικαστηρίου ήταν απορριπτική, επειδή, σύμφωνα με το σκεπτικό, τον Δεκέμβριο του 2008 είχε μεταβιβάσει στα παιδιά της δύο ακίνητα (38 τ.μ. και 36 τ.μ. αντίστοιχα), ένα εκ των οποίων μπορούσε να εκποιήσει για την κάλυψη των απαιτήσεων των πιστωτών της.
2 ΕΞΟΧΙΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ: Ο νόμος προστατεύει υποχρεωτικά την κύρια οικία του οφειλέτη. Για τα επιπλέον όμως περιουσιακά στοιχεία εναπόκειται στη κρίση του δικαστή αν θα διατάξει τη ρευστοποίησή τους. Ενδεικτική είναι η υπ' αριθμόν 665/2011 απόφαση του Ειρηνοδικείου Κορωπίου για την περίπτωση ενός 55χρονου δημοσίου υπαλλήλου, ο οποίος είναι ένοικος διαμερίσματος και αφού υπέστη μείωση των μηνιαίων εισοδημάτων του, στη συνέχεια απολύθηκε (το 2010), καθώς κρίθηκε ότι πάσχει από νόσημα μη ιάσιμο. Το δικαστήριο αποφάσισε μεν την ευνοϊκή ρύθμιση των χρεών του ύψους 40.000 ευρώ, αλλά παράλληλα διέταξε τη ρευστοποίηση (πρόσφορη εκποίηση) ακινήτου που είχε στην επαρχία, καθώς το θεώρησε εξοχική κατοικία (ισόγειο 44 τ.μ. και πρώτος όροφος 74 τ.μ.).
3 Η ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΙΔΙΟΤΗΤΑ: Από τη ρύθμιση του νόμου για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά αποκλείονται τα φυσικά πρόσωπα που είναι έμποροι με ατομική επιχείρηση (και άρα έχουν πτωχευτική ικανότητα). Χαρακτηριστικά αναφέρεται απόφαση του Ειρηνοδικείου Αθηνών (δημοσιεύτηκε 11 Ιουλίου 2011) που απέρριψε την αίτηση γυναίκας με ληξιπρόθεσμες συνολικές οφειλές ύψους 121.000 ευρώ. Η αιτούσα τον Δεκέμβριο του 2010 είχε υποβάλει δήλωση διακοπής εργασιών επιχείρησης φασόν, ωστόσο τα χρέη της χαρακτηρίστηκαν «εμπορικά», καθώς στις φορολογικές δηλώσεις του 2008, του 2009 και του 2010 δήλωνε εισοδήματα από «εμπορικές επιχειρήσεις».
Η κρίσιμη «λεπτομέρεια»
Ξεχωριστές αιτήσεις από εγγυητές και συζύγους
4 ΕΓΓΥΗΤΕΣ: Εφόσον στο δάνειο υπάρχει εγγυητής, χρωστά και αυτός ολόκληρο το ποσό του δανείου, όπως και ο πρωτοφειλέτης.
Επομένως, ακόμα και αν βγει μια απόφαση θετική για τον πρωτοφειλέτη, δηλαδή γι' αυτόν που πήρε το δάνειο, και διαγραφεί μέρος της οφειλής του, οι απαιτήσεις της Τράπεζας απέναντι στον εγγυητή παραμένουν ακέραιες. Αν ο εγγυητής θέλει να απαλλαχτεί από αυτό θα πρέπει και αυτός να κάνει χωριστή αίτηση στο Ειρηνοδικείο που να ζητεί κάτι τέτοιο.
5 ΣΥΖΥΓΟΙ: Οταν πρόκειται για συζύγους που έχουν και οι δύο δάνεια θα πρέπει να προσφύγουν στο Ειρηνοδικείο με ξεχωριστές αιτήσεις ώστε να γίνει διαφορετικό δικαστήριο για τον κάθε σύζυγο και να ακολουθήσουν αντίστοιχες αποφάσεις. Αυτή η διαδικασία είναι απαραίτητη διότι ο νόμος αντιμετωπίζει τον κάθε οφειλέτη ξεχωριστά ως «φυσικό» πρόσωπο και όχι ως οικογένεια.
ΓΚΕΛΥ ΑΛΜΑΛΙΩΤΟΥ-ΚΑΛΑΜΠΑΛΙΚΗ
almaliotou@pegasus.gr

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ
Α. ΚΟΡΣΑΝΟΥ

Προσοχή στις προϋποθέσεις
«Ο νόμος 3869/2010 σε πολλές περιπτώσεις και εφόσον ο δανειολήπτης έχει τις απαιτούμενες από τον νόμο προϋποθέσεις μπορεί να φανεί σωτήριος για ένα υπερχρεωμένο φυσικό πρόσωπο.
Εν τούτοις υπάρχουν ορισμένα σημεία που πρέπει να γνωρίζουν οι πολίτες που θέλουν να κάνουν χρήση αυτού του νόμου έτσι ώστε να έχουν σωστή γνώση του θέματος και να αποφύγουν μια απορριπτική απόφαση. Επίσης και τα τυπικά στοιχεία του νόμου πρέπει να τηρηθούν πιστά, όπως και όλες οι προθεσμίες, αλλιώς οι αιτήσεις απορρίπτονται ως ''απαράδεκτες''.
Η αίτηση που υποβάλλεται στο δικαστήριο πρέπει να είναι με συγκεκριμένο τρόπο συνταγμένη, διαφορετικά μπορεί να απορριφθεί. Σε αυτή την περίπτωση ο οφειλέτης μπορεί να υποβάλει νέα αίτηση».
* Η Αννα Κορσάνου είναι δικηγόρος, εξειδικευμένη σε νομικά θέματα για υπερχρεωμένα νοικοκυριά, υποψήφια διδάκτωρ Νομικής