ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΧΡΕΟΣ: ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΒΙΩΣΙΜΟ;;;;

Πώς θα γίνει βιώσιμο το ελληνικό χρέος

«Κούρεμα» και δημοσιονομική πειθαρχία για 20 χρόνια προτείνει το ΔΝΤ στην έκθεσή του

Σε μια δημοσιονομική στενωπό θα πρέπει να κινείται για τα επόμενα 20 χρόνια η Ελλάδα, ακόμη και μετά το «κούρεμα» της αξίας των ελληνικών ομολόγων, προκειμένου να καταστεί το χρέος βιώσιμο. Αυτό προκύπτει από τις τελευταίες εξελίξεις στη Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών, αλλά κυρίως από την ανάλυση βιωσιμότητας που έκανε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ).
Επίσης, το ΔΝΤ προσδιορίζει τα βασικά χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει το PSI+ (επιτόκια, διάρκεια κ.λπ.), ώστε το χρέος να .....
καταστεί βιώσιμο. Ωστόσο, οι όροι είναι τέτοιοι που δύσκολα θα γίνουν δεκτοί από τις τράπεζες, ώστε να συμμετάσχουν εθελοντικά στο «κούρεμα» και να αποφευχθεί μια κανονική χρεοκοπία.
Στην ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους, που περιλαμβάνεται στην έκθεση συμμόρφωσης με βάση την οποία εγκρίθηκε η 6η δόση και την οποία παρουσιάζει η «Κ», το ΔΝΤ εκτιμά ότι μετά το «κούρεμα» κατά 50%, το δημόσιο χρέος θα υποχωρήσει από 161% του ΑΕΠ φέτος, στο 152% το 2012, στο 120% το 2020 και στο 96% του ΑΕΠ το 2030. Εάν εφαρμοζόταν το πρώτο PSI, που προέβλεπε «κούρεμα» 11,8% του ΑΕΠ (ή 21% σε όρους καθαρής παρούσας αξίας), το χρέος θα διαμορφωνόταν στο 187% του ΑΕΠ το 2012, στο 156% το 2020 και στο 142% του ΑΕΠ το 2030. Σε μια τέτοια περίπτωση «το χρέος της Ελλάδας δεν μπορεί να θεωρηθεί βιώσιμο», σημειώνει το ΔΝΤ. Με το PSI+ «το χρέος θα υποχωρήσει και θα φτάσει σε επίπεδα που είναι συνεπή με μια βιώσιμη θέση», καταλήγει. Ομως, για να φτάσει το χρέος σε αυτό το βιώσιμο επίπεδο, το ΔΝΤ υποστηρίζει ότι απαιτείται:
1. Διαρκής δημοσιονομική προσπάθεια και αυστηρή πειθαρχία, ώστε να παράγονται κάθε χρόνο πρωτογενή πλεονάσματα της τάξης του 4,5% του ΑΕΠ από το 2014 έως το 2020 και του 3,5% την επόμενη 10ετία, έως το 2030. Η επίτευξη αυτού του φιλόδοξου στόχου βασίζεται στη μείωση των δημοσίων δαπανών. Οι πρωτογενείς δαπάνες της γενικής κυβέρνησης (δηλαδή οι δαπάνες του στενού και του ευρύτερου δημόσιου τομέα, εκτός από τις πληρωμές για τόκους), από 42,4% του ΑΕΠ φέτος θα πρέπει να υποχωρήσουν στα επίπεδα του 36,5% του ΑΕΠ το 2014 - 2015 και ακόμη χαμηλότερα, στο 33,6% σταδιακά έως το 2020. Τα έσοδα, αντίθετα, θα παραμείνουν σταθερά στα επίπεδα του 38% - 39% του ΑΕΠ την επόμενη 20ετία. Αυτός ο δρόμος «απαιτεί μια διαρκή και αταλάντευτη προσήλωση στη δημοσιονομική σωφροσύνη», σημειώνουν οι αναλυτές του οργανισμού.
Σε ό,τι αφορά το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν, το ΔΝΤ εκτιμά ότι θα μειωθεί φέτος κατά 6% και το 2012 κατά 3%. Το 2013 η ελληνική οικονομία θα επιστρέψει σε θετικό ρυθμό ανάπτυξης (0,4%) και θα συνεχίσει να μεγεθύνεται με ρυθμό της τάξης του 2,5% κατά μέσο όρο έως το 2020.
2. «Κούρεμα» του χρέους και μάλιστα με πολύ σκληρούς όρους για τους ιδιώτες επενδυτές. Αυτό προκύπτει από ένα μοντέλο haircut που παραθέτουν στην ανάλυσή τους οι εμπειρογνώμονες του ΔΝΤ. Σύμφωνα με αυτό το μοντέλο, θα ανταλλάσσεται ομόλογο ονομαστικής αξίας 100 ευρώ με 15 ευρώ μετρητά και 35 ευρώ νέο ελληνικό ομόλογο, 20ετούς διάρκειας, που θα έχει 20ετή περίοδο χάριτος. Το επιτόκιο του νέου ομολόγου υπολογίζεται σε 3,8%. Είναι προφανές ότι οι ιδιώτες επενδυτές δεν πρόκειται να δεχθούν εθελοντικά μια τέτοια πρόταση, που σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζιτών θα οδηγούσε σε απώλειες για τις τράπεζες (σε όρους καθαρής παρούσας αξίας) της τάξης του 80%. Αλλωστε, έχουν ήδη απορρίψει ως απαράδεκτη καλύτερες προτάσεις του ελληνικού Δημοσίου. Για παράδειγμα, η τελευταία πρόταση που έκαναν οι εκπρόσωποι του Δημοσίου στην Επιτροπή Διαπραγμάτευσης που έχουν συγκροτήσει οι τράπεζες προέβλεπε επιτόκιο 4,5%.
Σημειώνεται ότι το ΔΝΤ θεωρεί ότι για να επιτευχθεί ο στόχος του «κουρέματος» και να καταστεί βιώσιμο το χρέος, θα πρέπει η συμμετοχή των ιδιωτών επενδυτών να είναι σχεδόν καθολική. Κάτι τέτοιο σε αυτή τη φάση φαντάζει απίθανο.
Ενδιαφέρον έχει, επίσης, ότι το ΔΝΤ τονίζει πως με μικρές αποκλίσεις στις άλλες βασικές παραδοχές (π.χ. μικρότερο πρωτογενές πλεόνασμα, βραδύτερη ανάκαμψη ή λιγότερα έσοδα από αποκρατικοποιήσεις) το χρέος παραμένει σε βιώσιμη πτωτική τροχιά. Αυτό που δεν μπορεί με τίποτα να αποφευχθεί είναι το «κούρεμα». Χωρίς αυτό, το χρέος είναι, κατά το ΔΝΤ, μη βιώσιμο. Αυτό προφανώς εξηγεί την τελευταία φράση της δήλωσης της κ. Κριστίν Λαγκάρντ μετά τη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου του Ταμείου, στην οποία εγκρίθηκε η καταβολή της 6ης δόσης στην Ελλάδα. «Η σχεδόν καθολική συμμετοχή στην προτεινόμενη ανταλλαγή ομολόγων θα είναι σημαντική για να επιτευχθεί η βιωσιμότητα του χρέους (...) και να διασφαλιστεί η συνέχιση της υποστήριξης από το Ταμείο», είπε -για την ακρίβεια προειδοποίησε- η κ. Λαγκάρντ. Επί της ουσίας, τόσο από τη δήλωση της επικεφαλής του, όσο και από την ανάλυση διαφαίνεται ότι το ΔΝΤ έχει την άποψη ότι το «κούρεμα» του χρέους πρέπει να ολοκληρωθεί με οποιοδήποτε τρόπο, ακόμη κι εάν αυτό σημαίνει ότι δεν θα είναι εθελοντική η συμμετοχή των ιδιωτών.
Μια πικρή αποτίμηση της Deutsche Bank
Πόσο πιθανός είναι ο κίνδυνος να αποχωρήσει από την Ευρωζώνη η Ελλάδα; Την ώρα που η Ευρωζώνη προσπαθεί να δώσει απάντηση στα προβλήματά της και η Ελλάδα να εφαρμόσει την συμφωνία της 27ης Οκτωβρίου και κυρίως το «κούρεμα» της αξίας των ελληνικών ομολόγων που κατέχουν οι ιδιώτες επενδυτές κατά 50%, η γερμανική τράπεζα Deutsche Bank φέρεται σε έκθεσή της να επισημαίνει ότι οι αγορές έχουν ήδη αρχίσει να αποτιμούν το ενδεχόμενο εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ.
Συγκεκριμένα, η Deutsche Bank φέρεται να αναφέρει σε έκθεσή της ότι εάν οι αγορές πιστεύουν πως η Ελλάδα θα βγει από το ευρώ, τότε τα ελληνικά κρατικά ομόλογα που υπόκεινται στο διεθνές δίκαιο θα πρέπει να διαπραγματεύονται με premium έναντι των ομολόγων που υπόκεινται στο ελληνικό δίκαιο. Να σημειωθεί ότι τα ελληνικά ομόλογα που υπάγονται σε μη ελληνικό δίκαιο ανέρχονται σε περίπου 18 δισ. ευρώ.
Επίσης, η γερμανική τράπεζα, εκτός από τις εκτιμήσεις της για την Ελλάδα, σημειώνει και τον προβληματισμό της για άλλες χώρες της Ευρωζώνης και κυρίως για τον κίνδυνο διάσπασής της. Το τελευταίο διάστημα στο επίκεντρο των εξελίξεων στην Ευρωζώνη βρίσκεται η βιωσιμότητα της Ιταλίας και της Ισπανίας και ταυτόχρονα το ενδεχόμενο σενάριο διάλυσης της Ζώνης του Ευρώ.
Πάντως, η στάση της Deutsche Bank είναι πως μια τέτοια έκβαση θα έχει παγκόσμιες συστημικές επιπτώσεις και σε κάθε περίπτωση το βασικό σενάριο της τράπεζας παραμένει πως ένα ενδεχόμενο διάσπασης της Ευρωζώνης είναι πάρα πολύ μικρό και δεν θα πραγματοποιηθεί.
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 
Του Βασίλη Ζήρα